05 Eki Boşanma Sonrasında Büyükanne ve Büyükbabanın Torunlarını Görememe Durumu
Büyükanne ve büyükbabalarının torunları ile aralarında özel bir ilişki vardır. Son yıllarda büyükanne ve büyükbabalar torunlarının hayatlarında önemli bir rol oynamaktadır. Çünkü ebeveynleri sürekli çalışmak durumunda kalıyorlar ve çocukları ile yeterince ilgilenemiyorlar. Bu tür durumlarda büyükanne ve büyükbabalar aynı zamanda çocukları için ebeveyn olurlar ve torunları için anne-babalarının boşluklarını doldurmaya çalışırlar. Malesef son zamanlarda bazı büyükbaba ve büyükanneler torunları ile yeterince iletişim kuramıyor. Cünkü çocukların anne-babası ayrılıyor ve ayrı yaşamaya başlıyorlar. Ayrıca başka bir sorun ise evlilik sona erdikten sonra anne ya da babadan biri çocuklarının diğer ebeveyni ile yani annesi ya da babası ile görüşmesini, onlarla iletişime geçmesini engelliyor. Bu tür durumlarda bazı şeyleri büyükbaba ve büyükanneleri degiştirebilir mi?
Büyükanne – Büyükbaba ile Torunları Arasındaki İlişkiler ve Büyükbaba – Büyükannenin Sorumluluğu
Çocukların diğer yetişkin insanlarla örneğin büyükannesi, büyükbabasi vb. gibi diğer akrabaları ile bir ilişki kurması anne ve babanin öncelikli bir görevidir. Eğer anne ya da babası görüşmesine ya da onlarla iletişime geçmesine izin vermiyorsa büyükbabası ya da büyükannesi mahkemeye başvurarak torunları ile görüşebilmeleri için bir anlaşma veya bakım planı hazırlamasını isteyebilir.
İki Aşamali Islem
Kanunlar büyükanne ve büyükbabaya hukuksal bir hak vermemektedir. Büyükanne ve büyükbabalar da çocukların akrabalarıdır ve aynı zamanda büyükbaba ve büyükanneleri de çocuklarla aynı soybağı icerisinde yer alıp aynı kandan geliyorlar. Kanunların yeterince hak sağlamamasına karşın büyükanne ve büyükbaba mahkemeden torunları ile daha yakın bir ilişki kurulması icin gerekli islemlerin yapılmasını talep edebilir, onlarla daha yakından ilgilenebilmek için izin isteyebilir. Eğer mahkeme gerçekten torunları ile aralarında sıkı bir bağ olduğ unu tespit ederse büyükanne ve büyükbabanın torunları ile daha yakından ilgilenmesine, iletişim kurmasına izin verebilir. Bunun, torunları ile daha yakın temasta bulunmasına izin veren bir düzenleme olduğu tam olarak söylenemez. Mahkemeye başvurma süreci büyükanne ve büyükbabanın torunları ile daha yakından ilgilenebilmesi icin izlemesi gereken ilk adımdir. İkinci adımı ise çocukla daha yakın bir temas kurabilmek için böyle bir rejimin kurulmasının, anlaşmanın yapılmasının çocuğun çıkarlarına uygun olup olmadığına hakim tarafından karar verilmesi oluşturur.
Büyükanne ve Büyükbabanın Torunları ile Yakın İlişkisi
Tabiki sorulacak ilk soru şudur: ‘Yakın bir kişisel iliski ne demektir?’ Mahkeme kararları gösteriyor ki büyükanne ve büyükbaba ile torunları arasındaki normal bir ilişki onlarla iletişime geçmek için yeterli bir hak kazandırmıyor. Bu sorun farklı yöntemlerle aşılabilir, örneğin; Bazı zamanlar çocuk büyükanne ve büyükbabasının yanında kalabilir , onlarla birlikte yaşayabilir ya da haftalık bir bakım planı yapılıp büyükanne ve büyükbabası ile daha fazla vakit geçirmesi sağlanabilir. Bunlara ek olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin yaptığı son bir değerlendirme bize büyükanne ve büyükbaba arasında da diğer ailelerde olduğu gibi bir aile hayatının olduğunu gösteriyor. Lahey mahkemesi bu konuda bir karar vermiştir. Karar incelendigi zaman bir çocuğun büyükbabası ve büyükannesi ile arasındaki ilişkinin kendi anne-babası ile arasındaki ilişkiden daha sıkı bir ilişki olduğu tespit edildi. Anne- babası arasındaki evlilik henüz 4.5 ay önce sona ermesine rağmen Lahey mahkemesi bu yönde bir karar vermiştir. Ayrıca bu çocuk düzenli olarak yaz tatillerini ve haftasonularını büyükanne ve büyükbabasının yanında geçiriyor. Ebeveynlerin çocuk ile ilgilenmediği zamanlar birkaç ay boyunca büyükanne ve büyükbabasının yanında yaşadı. Facebook’ ta yapılan araştırmalar çocuk ile büyükanne ve büyükbabası arasında hala yakın bir ilişkinin var olduğunu gösteriyor. Eger çocuk ile büyükanne ve büyükbabası arasında eğlenceli, sıkı ve düzenli bir bağ var ise mahkeme bu konuları tartıştıktan sonra kararını veriyor. Durum böyle olduğuna göre yakın bir ilişkinin olup olmadığının tespiti daha esnek kurallara bağlanmış gibi görünüyor.
Çocuğun Menfaatleri
Büyükbaba ve büyükanne ile torunları arasında yakın bir ilişki tespit edildiği zaman, ortada büyükannenin ve büyükbabanin henüz hukuksal bir hakkı yoktur. Diğer bir sorun ise bu anlaşmanın çocuk için yük olup olmayacağı konusudur. Çünkü bu anlaşma çocuğa yarardan daha çok zarar da verebilir. Lahey mahkemesi dava devam ederken bu soruya cevap verememiştir ve mahkeme bu konuyu araştırması icin Çocuk Esirgeme Kurumuna talimat vermiştir(araştırma hala devam ediyor). Bir çocuk ile ailesi arasında bir anlaşmazlık var ise veya çocuk ile ailesi arasındaki bağlar kopuk ise bazen bu tür durumlar da bile büyükbabası ve büyükannesinin torunları ile olan yakın ilişkisi çocuğun menfaatine olmayabilir. Büyük anne ve büyükbabaların bir avukat yardımı ile torunlarıyla nasıl daha yakın bir şekilde ilgilenebileceklerini, temasa geç ebileceklerini değerlendirmeleri gerekmektedir. Mahkeme kararları bize sürekli değişen bir durum sunuyor. Fakat yukarıda bahsedilen Lahey mahkemesinin kararı bu konuda ümitsiz olan büyükanne ve büyükbabalara yeni bir bakış açısı sağlayabilir. Büyükanne ve büyükbabalar ile torunları arasındaki bağ özel ve sıkı bir bağdır ve bu konularda teşvik edici uygulamalar gerekmektedir.