07 Eki Nişan atmanın bedeli…
Hollanda Hukuku’nda evlenme vaadini yerine getirmeyen kişiden maddi ve manevi tazminat talebinde bulunulması mümkün değildir. Ancak, “akte van huwelijksaangifte” (ondertrouw) dediğimiz prosedürünün yerine getirilmesi, yani belediyeye başvurularak evlenme vaadinde bulunulmasının bir sonucu vardır. Bireyler belediyeye başvurarak evlenme vaadinde bulunup daha sonra bu vaadi yerine getirmekten kaçması sonucu, evlenme vaadinin yerine getirilmemesi sonucu mağdur olan kişi, evlenme vaadini yerine getirmeyen taraftan kısıtlı bir maddi tazminat isteminde bulunabilmektedir (mesela kıralanmış salon, ödenmiş müzisyenlerin); ancak, herhangi bir manevi tazminat talebinde bulunamamaktadır.
Türk Hukuku’nda ise ergin bireylerin birbirlerine karşılıklı evlenme vaadinde bulunmaları, Türk Medeni Kanunu madde 118 gereği nişanlılık kurumunu meydana getirmektedir ve bu kurumun Hollanda Hukuku’na göre daha kapsamlı sonuçları bulunmaktadır. Evlenme vaadini yerine getirmeyen yani, nişanı bozan kişinin evlenme vaadinde bulunduğu kişiye karşı maddi tazminatın (mesela kiralanmış salon, ödenmiş müzisyenlerin) yanında manevi tazminat yükülülüğü de bulunmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 121. maddesine göre, nişanın bozulması yüzünden (evlenme vaadinin yerine getirilmemesinden) kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Nişanın bozulması yüzünden manevi tazminat talebinde bulunan kişinin, karşı tarafın -yani nişanı bozan tarafın- kusurlu olduğunu, kişilik hakkının saldırıya uğradığını ve manevi zararın oluştuğunu ispat etmesi gerekir. Bu durumda, Mahkeme tarafından mağdur olan taraf lehine manevi tazminat olarak uygun miktar bir para verilmesine hükmedilecektir.
Örnegin; Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2012/11315 Esas, 2012/16191 Karar numaralı, 27.06.2012 tarihli kararında manevi tazminata hükmedilmiştir. Özetle, somut olayda, bireyler nişanlanırlar, nişanlılardan biri başka biriyle kaçmaya karar verir sonrasında da başka bir kişiyle kaçarlar. Nişanın bu şekilde bozulması üzerine, evlenme vaadinde bulunulup yerine getirilmeyen diğer nişanlı ve onun annesi ile babası manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır. Yargıtay, evlenme vaadinde bulunulup yerine getirmeyen eski nişanlının 3.000 TL manevi tazminat alabileceğine; fakat, anne ve babanın herhangi bir manevi tazminat almasına Türk Medeni Kanunu madde 121’in müsaade etmediğine ve dolayısıyla ana ve baba lehine manevi tazminata hükmedilmiyeceğine karar vermiştir.